SANATIN OLUŞUMUNA SEBEP OLAN UNSURLAR NELERDİR?

Hasse Gawé / Ressam

Sanatın oluşumuna sebep olan /etkili olan unsurlara sade bir şekilde maddeler şeklinde değinmek istiyorum. Sadece bu sebeplerin açılımında, alttaki yazımdaki amaç, hayatımızda her şekilde etkili olan sanatın ve sanatçının bir toplumun oluşumunda ve de kendi iç ivmesindeki dönüşümleri ve gelişimlerine değinmeye çalışıyorum; aynı zamanda tekelcilerin niçin sanatçılardan şüphe ile baktıklarının sebeplerini kısaca belirtiyorum.

1. DİN, 2. EKONOMİ, 3. SİYASİ OTORİTE

Ekonomi geliştikçe kişilerin sanat eserine olan ilgisi artıyor. Ve çeşitli sanat kolları ortaya çıkıyor. Teknolojinin gelişmesi ile bazı sanat kolları ortadan kalkıyor. Mesela hat sanatı, tespit sanatı. Teknolojinin gelişmesi ile sinema ve fotoğraf gibi yeni sanat kolları ortaya çıkıyor. Döküm kaynak teknolojisinin gelişmesi heykel sanatının gelişmesine sebep oluyor. Demir betonun kullanılması biçim değişikliklerine sebep oluyor. Alım gücü arttığı için sanat eseri için bir Pazar kuruluyor. Sanat eseri ve sanatçı devlet tarafından korunuyor. Burjuva kesimi sanatçılara destek veriyor. Devlet resim sergileri açıyor. Ekonominin gelişmesi ile sanatçılar maddi bakımdan destek buluyor.

Siyasi otorite sanatı nasıl etkilemiş? Sanatçının görevi toplumu aydınlatmaktır. Siyasiler bunu biliyor. Sanat her kesime hitap ettiğine göre siyasiler zaman zaman kendi fikirlerini benimsetmek için sanattan yararlanma yoluna gidiyorlar. Bu daha çok baskıcı yönetimlerde görülüyor. Eğer sanatçı siyasinin istediği eseri yapmazsa sanatçı cezalandırılıyor. Rejimin baskısına karşılık farklı sanat kolları ortaya çıkıyor. Siyasi mizah, taşlama, hiciv vb.

Din ve sanat : sanatın ortaya çıkışı din ile oluyor. Tanrıyı insan olarak düşündükleri için onları insan şeklinde çiziyorlar. Dinde değişmez belirli kurallar vardır. Sanatta ise kurallar sanatçıyı sınırlar. Bu yüzden sanatta kisiye göre değişebilir.

Ahlak ve sanat : ahlak bir toplumdaki kültürden meydana gelir. Sanatın ahlaka aykırı yapılması söz konusu olamaz. Sanatci yaşadığı toplumun kurallarına uyarak eser ortaya koyar.

Bilim ve sanat : sanat güzele ulaşmayı amaçlar. Öznel bir nitelik taşır. Çünkü ortaya konan sanat eserinde sanatçının bir yorumu söz konusudur. Sanatçı gerçeği aynen aktarmaz. Gerçeği değiştirerek ortaya koyar. Bilim ise gerçeklere ulaşmayı ve onları araştırıp ortaya koymayı amaçlar. Gerçeğin aynen ortaya konması söz konusudur.

Sanat ve teknik : teknik insanlarca faydalı olanı ulaştırmayı amaçlar. Sanatta ise estetik duygusunu uyandırmak esastır.

Sanat ve coğrafya : sanat faaliyetleri yaşanılan coğrafyanın durumundan etkilenir. Sanat adamı yaşadığı coğrafyadan mutlaka etkilenir.

Sanat ve uygarlık : sanatı iyice anlayabilmek için tabiatı çok iyi incelemek lazımdır diyor. (aristo) eski çağlarda insan yaşama sanatını öğrenmiştir. Örnek olarak mağaralara çizilen resimler . yaptıkları çanak çömlekler üzerine süsler yapıyor. Faydalı ile güzel farkı ilk devirlerde algılanmıyor. Sanat ile zanaat arasındaki ayrım anlaşılmıyor. Günümüzde bunun önemi ön planda. Faydalı olan ön plana çıkıyor. Elbisenin ısıtması ön plana çıkıyor.